ЕВРЕЙСКО-ХРИСТИАНСКИЕ ОТНОШЕНИЯ НА ПЕПЕЛИЩЕ: СПОР ВОКРУГ ЦЕРКОВНОГО УЧАСТКА В БРЕСТЕ В 1669–1671 гг.

Обложка

Цитировать

Полный текст

Открытый доступ Открытый доступ
Доступ закрыт Доступ предоставлен
Доступ закрыт Доступ платный или только для подписчиков

Аннотация

В статье предложен анализ судебного конфликта между еврейской общиной Бреста и униатским капитулом в 1669–1671 гг. Предполагая построить на месте еврейских домов церковь, брестский капитул потребовал от евреев освободить занимаемое ими церковное владение. Автор дает сравнительный анализ отношений между евреями и униатским и католическим духовенством, а также показывает ритуальные и символические аспекты конфликта, который развивался на фоне сложных отношений между униатским митрополитом и владимирским (брестским) епископом. Несмотря на то что большинство использованных в статье источников опубликовано, обращение к новым подходам из социальной истории и культурной антропологии помогает осветить проблемы религиозного насилия и конфессиональных отношений в новом свете.

Об авторах

А. М Шпирт

МГУ им. М.В. Ломоносова, исторический факультет

Email: futesas@gmail.com
Москва, Россия

Список литературы

  1. Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. Вильно, 1870–1902.
  2. Акты, относящиеся к истории Южной и Западной России. СПб., 1889. Т. 14.
  3. Архив Юго-Западной России. Киев, 1887. Т. 1, ч. 7.
  4. Архив Юго-Западной России. Киев, 1893. Т. 1, ч. 9.
  5. Бершадский С.А. Литовские евреи: История их юридического и общественного положения в Литве от Витовта до Люблинской унии. СПб., 1883.
  6. Гладыщук А.А., Никитчик А.Д. Инвентари берестейского замка и города после 1660 г. // Вестн. Брестского гос. технического ун-та. 2013. № 6. С. 42–50.
  7. Документы Московского архива Министерства юстиции. М., 1897. Т. 1.
  8. Курбатов О.А. «Литовский поход 7168 г.» князя И.А. Хованского и битва при Полонке 18 июня 1660 г. // Славяноведение. 2003. № 4. C. 25–40.
  9. Описание архива западнорусских униатских митрополитов. СПб., 1897. Т. 1.
  10. Старченко Н.С. Евреи на Волыни в конце XVI – первой трети XVII в.: некоторые наблюдения над непростым соседством // Свой или чужой? Евреи и славяне глазами друг друга / под ред. О.В. Беловой. М., 2003. С. 92–104.
  11. Старченко Н. Полюбовні суди на Волині в останній третині XVI століття // До джерел: Збірник наукових праць на пошану Олега Купчиньского з нагоди його 70-річчя / За ред. Ігоря Гирича та ін. Київ, 2004. Т. 1. С. 207–228.
  12. Старченко Н. Умоцовані – прокуратори – приятелі: хто вони? (Становлення інституту адвокатури на Волині в кінці XVI ст.) // Соцiум. 2002. Вип. 1. С. 111–144.
  13. Собрание древних грамот и актов городов Минской губернии, православных монастырей и по разного рода предметам. Минск, 1848.
  14. Троневич П., Хілько М., Сайчук Б. Втрачені християнські храми Луцька. Луцьк, 2001.
  15. Bałaban M. Sabataism w Polsce // Księga jubileuszowa ku czci Prof. Dr.M. Schorra. Warszawa, 1935. S. 47–90.
  16. Buczyło A. Czy źródła sądowe pozwalają na wiarygodną rekonstrukcję przyczyn konfliktów? Spór o grunty po cerkwi Podwyższenia Krzyża Św. w Brześciu // Emocje w życiu mieszkańców miast na przestrzeni dziejów: Zbiór studiów / Pod red. A. Buczyły, J. Możdżeń, A. Mutrynowskiej. Toruń, 2014. S. 161–174.
  17. Buczyło A. Materiały do dziejów przedrozbiorowej unickiej diecezji brzeskiej w opisie 7 fondu Wileński Prawosławny Konsystorz Duchowny // Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej / Pod red. W. Walczaka, K. Wiszowatej-Walczak. Białystok, 2020. T. 14. S. 1–14.
  18. Cieśla M. Liczebność Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII w. // Kwartalnik historyczny. 2015. T. 122. S. 245–268.
  19. Ettinger S. Jewish Participation in the Settlement of Ukraine in the Sixteenth and Seventeenth Centuries // Ukrainian-Jewish Relations in Historical Perspective / Ed. by H.H. Aster and P.J. Potichnyj. Edmonton, 1990. P. 23–30.
  20. Fettke D. Juden und Nicht-Juden im XVI und XVII Jahrhundert in Polen: Soziale und Ökonomische Beziehungen in Responsen polnischer Rabbiner. Frankfurt am Main, 1986.
  21. Frick D. Kith, Kin, and Neighbors: Communities and Confessions in Seventeenth- Century. Wilno, 2013.
  22. Fram E. Ideas Face Reality: The Jewish Law and Life in Poland (1550–1655). Cincinnati, 1997.
  23. Galatowski J. Fundamenta, na których łacinnicy jedność Rusi z Rzymem fundują. Czernichów, 1683.
  24. Goldberg J. Władza dominialna Żydow-arendarzy dóbr ziemskich nad chłopami w XVII–XVIII // Przegląd Нistoryczny. 1990. T. 81. S. 189–198.
  25. Hundert G.D. The Advantage to Peculiarity: The Case of the Polish-Lithuanian Commonwealth // AJS Review. 1981. Vol. 6. P. 21–38.
  26. Kalik J. Economic Relations between the Catholic Church and the Jews // Gal Ed. 2012. Vol. 23. P. 15–36.
  27. Kalik J. Jews in Catholic Ecclesiastical Legislation in the Polish-Lithuanian Commonwealt // Kwartalnik Historii Żydów. 2004. T. 209. S. 26–39.
  28. Kalik J. The Orthodox Church and the Jews in the Polish-Lithuanian Commonwealth // Jewish History. 2003. Vol. 17. P. 229–237.
  29. Kaźmierczyk A. Polscy biskupi wobec Zydow w XVIII wieku: W Rzeczpospolita wielu wyznań: Materiały z Międzynarodowej konferencji, Kraków, 18–20 Listopada 2002 / Pod red. A. Kaźmierczyka, Kraków, 2004. S. 349–356.
  30. Kaźmierczyk A. Żydzi w dobrach prywatnych w świetle sądowniczej i administracyjnej praktyki dóbr magnackich w wiekach XVI–XVIII. Kraków, 2002.
  31. Kościelny R. Rzeczpospolita oskarżanych narodów. Szczecin, 2003.
  32. Lopez-Lazaro F. Recent Works on the Early Modern History of Spanish Muslims // The Catholic Historical Review. 2008. Vol. 94, № 1. P. 102–107.
  33. Metryka litewska: Rejestry podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego: Województwo brzeskie litewskie 1667–1690 / Oprac. A. Rachuba. Warszawa, 2000.
  34. Morzy J. Kryzys demograficzny na Litwie i Bełorusi w II połowie XVII wieku. Poznań, 1965.
  35. Nadav M. Kehillat Pinsk ba-tekufa she-mi-gezeroth Tach-Tat ad shalom Andrusov / Zion. 1966. Vol. 31. P. 153–196.
  36. Nadav M. Ma‘asei alimut hadadiyim bein yehudim lelo-yehudim bi-Lita lifnei 1648 // Gal Ed. 1985. Vol. 7–8. P. 41–56.
  37. Pendzich B. The Jewish Community of Sluck after the Polish-Moscovite War of 1654–1667 // Proceedings of the World Congress of Jewish Studies. Jerusalem, 1993. Vol. 1: 173–180.
  38. Piechotka M., Piechotka K. Jewish Districts in the Spatial Structures of Polish Towns // Polin. 1990. Vol. V. P. 24–39.
  39. Siaciunaite-Verbickiene J. The Jewish Living Space in the Grand Duchy of Lithuania: Tendencies and Ways of its Formation // Jewish Space in Central and Eastern Europe / Ed. by J. Šiaučiūnaitė-Verbickienė, L. Lempertenė. Newcastle, 2007. P. 7–26.
  40. Scholem G. Le mouvement sabbataiste en Pologne // Revue de l’Histoire des Regions. 1953. Vol. 143. P. 44–90.
  41. Stampfer S. Some Implications of Jewish Population Patterns in Pre-Partition Lithuania // Scripta Hierosolymitana. 1998. Vol. 38. P. 189–203.
  42. Teller A. The Legal Status of the Jews on the Magnate Estates of Poland-Lithuania in the XVIIIth Century // Gal Ed. 1997. Vol. 15–16. P. 41–63.
  43. Teter M. Kilka uwag na temat podziałów społecznych i religijnych pomiędzy Żydami i chrześcijanami we wschodnich miastach dawnej Rzeczpospolitej // Kwartalnik Historii Zydów. 2003. T. 207. S. 327–335.
  44. Wolf K.B. Convivencia in Medieval Spain: A Brief History of an Idea // Religion Compass. 2009. Vol 3, № 1. Р. 72–85.
  45. Żydzi polscy 1648–1772: Źródła / Oprac. A. Kaźmierczyk. Kraków, 2001.

Дополнительные файлы

Доп. файлы
Действие
1. JATS XML

© Издательство «Наука», 2021